ذهن آگاهی(mindfulness)

ذهن آگاهی فرایندی روانشناختی است.
تکنیکِ اصلی مورد استفاده، در مراقبه‌های بودایی است، که ریشه در هند باستان دارد.

روشی عملی برای بودن در زمان حال است.

در واقع توجه آگاهانه در زمان حال، همراه با کنجکاوی و پذیرش، بدون آن‌که در مورد خودمان یا تجربیاتمان قضاوت و یا انتقاد کنیم.

شرایط ذهن آگاهی

شرط اول این است که، به چیزی توجه کنیم.

توجه شبیه عضله است که با تمرین می‌توانیم آن را تقویت کنیم.
در شرط دوم، باید به چیزی که در لحظه‌ی حال وجود دارد هدفمند توجه کنیم. نه به گذشته، نه به آینده.
البته حواسمان باشد که ذهن آگاهی به معنای بازگشت به زمان حال است، نه ماندن در زمان حال.
شرط سوم، پذیرش و عدم قضاوت است که، نقش مهمی در ذهن آگاهی دارد.

باید هیجانات منفی درون خود را بپذیریم و در لحظه‌ی حال، به جای درگیر شدن با گذشته‌ی تلخ و یا اهدافِ آینده‌ی خود، ارزش‌هایمان را شناسایی کنیم.

البته همواره این وسوسه وجود دارد که یک تجربه را با اصطلاحاتی مانند: خوب، بد، دوست داشتن، یا دوست نداشتن قضاوت کنیم.

به طور مثال: من می‌خواهم سعادتمند باشم. من می‌ترسم.
من استرس دارم.

رها کردنِ قضاوت کمک می‌کند همه چیز را همان‌گونه که هست تجربه کنیم.

توجه ما اگر در جای درست خودش سرمایه‌گذاری نشود، داستان‌های ذهنی می‌سازیم و آنها را باور می‌کنیم و با حال بدِ هر روزه‌، خود را به فنا می‌دهیم.

چرا توجه آگاهی مهم است؟

وقتی مهارت کاری یا چیزی را یاد می‌گیریم بعد از مدتی از جذابیت آن کاسته می‌شود و به چرخه‌ی اتوماتیک‌وار تبدیل می‌شود.

اما قبل از تسلطِ کامل، تمام حواسمان روی آن متمرکز بوده است.
مانند رانندگی.
یعنی از آگاهی کامل به زیر چتر ناخودآگاه می‌رود و بدون این‌که به آن توجه کنیم به طور خودکار آن را انجام می‌دهیم.

ذهن آگاهی کمک می‌کند بر استرس خود قالب شویم.
برای مثال:
به سخنرانی که در آینده داریم فکر می‌کنیم و دچار اضطراب می‌شویم.
باید با آگاهی از این موضوع به خود یادآوری کنیم که، توجه آگاهانه‌ی خود را به جای این‌که بر نگرانی معطوف کنیم، بر نحوه‌ی نفس کشیدن خود متمرکز کنیم و آرام شویم.

برای تعریف ذهن آگاهی می‌توان گفت:
وقتی راه می‌روی، فقط راه برو.
وقتی غذا می‌خوری، فقط غذا بخور.
وقتی حرف می‌زنی، فقط حرف بزن.

مهم‌ترین مزایای ذهن آگاهی
آرام‌سازی، سلامت روانی و هیجانیِ بهتر،
و بهبود رابطه‌ی با خود و دیگران است.

با تمرین ذهن‌آگاهی، به سفری جذاب برای کاوش شخصی، خواهیم رفت.

در کتاب: «ذهن‌آگاهی، اثر: شاماش آلیدنیا»، نویسنده نقل قولی از «آجال برام»، یکی از راهبان مشهور جهان،  دارد.
او می‌گوید:
مهربانی را تمرین کنید.
نه این‌که فقط ذهن‌آگاه باشید.
در هنگام تمرین، مهربان بودن باخود، و آگاهی صمیمانه و دوستانه را نیز تجربه کنید و هنگام
لبخند بزنید.

تمرین ذهن‌آگاهی

از بی‌شمار تمرین‌های ذهن‌آگاهی این تمرین، تجربه‌ی زیسته‌ی من بوده.
و نقش زیادی در فراموش کردنِ خاطراتِ تلخ گذشته‌ام داشته است.
هم‌چنین توانستم، با تفکر آگاهانه روزهای خود را شروع کنم.

ذهن‌آگاهی در ساعات اولیه‌ی بیداری

برای انجام این تمرین، پس از بیدار شدن از خواب،
صاف بنشینید.
چشمان خود را ببندید.
۳ نفس عمیق بکشید.
با قلب خود ارتباط برقرار کنید. از او تشکر کنید که در تمام عمرتان، با شما همراه بوده و بی‌وقفه تپیده است.
سپس از خود بپرسید:

_اصلی‌ترین کار امروزِ من چیست؟
_چه‌طور امروز تأثیرگذارتر و بیشتر از یک نفر باشم؟
_امروز کدام مهارت خود را تقویت کنم؟
_چه‌طور نسبت به خودم و دیگران مهربان‌تر باشم؟
و سوالاتی از این قبیل.
سپس چند تصمیم را انتخاب کنید و با ذهن‌آگاهی و تمرکز، تا شب آن‌ها را انجام دهید.

در طولِ روز، هدف اصلی را مدام به خود یادآوری کنید.

اگر هر روز با تمرین خودآگاهی، به اهداف خود توجه کنیم، علاوه بر نزدیک شدن به اهدافمان، به کیفیت ارتباط خود با دیگران و بهبود حال خود کمک کرده‌ایم.

کلام آخر:
ذهن‌آگاهی، فرصتی است که، ماسک‌های خود را برداریم.
احساسات جسمی و روحی، می‌آیند و می‌روند.
اما با تمرین ذهن‌اگاهی، به درک عمیقی از خود می‌رسیم تا،
به مشاهده‌گری تبدیل شویم که در برابر مشکلات زندگی، مقاوم‌تر شده‌ایم.