تا چه اندازه شنونده هستیم؟

صدای گوشی چند بار پشت هم از جایی نامعلوم به گوش می‌رسید.

اما از خود گوشی خبری نبود.

تا این که بعد از چند دقیقه جست‌و‌جو، لابه‌لای کتاب‌ها و کیف و لباس‌ها پیدا شد.

_سلام خوب هستین؟ بله من زنگ زده بودم.

می‌خواستم باهاتون درباره مشکلی که برای دخترم پیش اومده صحبت کنم.

امیدوارم بتونیم با هم حلش کنیم.

صدای لهجه‌دارِ تیز و ممتد از آن سوی گوشی حرفش را قطع کرد.

پشت سر هم و یک‌نفسه جملاتی را شلیک می‌کرد.

_آخه اجازه بدید من حرفم رو کامل بگم.

اما فایده‌ای نداشت. فقط سرعت حرف زدن او بیشتر شد.

_شما مهلت نمی‌دید نوبت به منم برسه. بذارید منم حرف بزنم. اصلن شما نمی‌ذارید… اینطوری نمی‌شه. پیامک میدم.

گفت‌وگوی تلفنی بین آن‌ها بی‌نتیجه ماند.

پدر مجبور شد برای ادامه‌ی صحبت‌ها و حل مشکل دخترش به تایپ و پیامک متوسل شود.

گاهی تعجب می‌کنم از آدم‌هایی که، انگار از ابتدا فقط دهان و زبان بوده‌اند و سپس خدا به آن‌ها بدن و دست و پا داده است.

به قول استفان کاوی: «اکثر مردم گوش نمی‌کنند که بفهمند، بلکه گوش می‌کنند که بلافاصله جواب دهند.»

بماند که آقای پشت خط حتی گوش نکرد، بلکه در کمال بی توجهی به حق طرف مقابل، خود را لایق این صحبت یک طرفه می‌دانست.

حقیقت این است که شنونده‌ی خوب بودن کار ساده‌ای نیست و نیاز به تمرین دارد.

وقتی صحبت‌ها و نیازهای گوینده را با صبوری می‌شنویم و این حق را هم به او می‌دهیم تا صحبت کند، حس خوبی به شنونده می‌دهیم.

از اعتماد و اعتبار بیشتری برخوردار می‌شویم.

به گوینده نشان می‌دهیم که برای حرف‌های او ارزش و اهمیت قائل هستیم.

به خواسته‌های او توجه می‌کنیم و در جهت کمک به او آگاهانه‌تر اقدام می‌کنیم.

شخصیت و وجهه‌ی اجتماعی ما به این ترتیب بالا می‌رود و برای طرف مقابل آدم امن محسوب می‌شویم.

اپیکتتوس، فیلسوف یونانی می‌گوید:

«ما دو تا گوش داریم و یک دهان، پس دوبار گوش کنیم و یک‌بار حرف بزنیم.»

شنونده‌ی خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟

در لحظه حضور دارد و هوش و حواس خود را معطوف به گوینده می‌کند.

در هیجانات و حالاتِ گوینده شریک است.

سوالاتی که از گوینده می‌پرسد در جهت افزایش اطلاع از موضوع اصلی باشد.

برای این که گوینده راحت و بدونِ ترس و نگرانی از سوءتفاهم احتمالی حرف بزند، حالت تدافعی ندارد.

بیش از آن‌چه حرف بزند، گوش می‌کند.

تا صحبت گوینده تمام نشده، از قضاوت و اظهارنظر و قطع کردن حرف‌های او خودداری می‌کند.

اگر بخشی از حرف‌های گوینده را متوجه نشد، برداشت شخصی نمی‌کند.

با اشاره‌های غیرکلامی مانند: تکان دادن سر، لبخند زدن، تغییر حالت صورت، به گوینده نشان می‌دهد که به حرف‌هایش گوش می‌کند.

در آخر، مطالعه‌ی کتاب: «هنر گمشده‌ای گوش دادن، از: مایکل نیکولز»

را پیشنهاد می‌کنم.

کاش «شنونده‌ی خوب بودن» را تمرین کنیم.